İlkokul Öğrencilerine Problem Çözme Becerisi Kazandırma

Problem denildiğinde aklımıza yalnız matematik alanındaki problemler gelmez. Yaşam basit, bilimsel, sosyal, mekanik, zihinsel ve mantık problemleri gibi bir dizi problemin çözümlerini gerektirir. Bireylerin yaşamlarında karşılaştıkları problemlerin üstesinden gelmelerini sağlayacak gerekli adımları, problem çözme sürecini öğrenmeleri ve uygulamaları, istedikleri hedeflere ulaşmaları ve başarılı olmaları açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle problem çözme becerisi, öğrencilere erken yaşlarda, ilkokuldan itibaren kazandırılması gereken bir beceridir. Çünkü ilkokul, bireylerin karar verebilme, bağımsız düşünebilme, problem çözebilme, eleştirel düşünebilme gibi yaşamlarında karşılaşacakları hayati derecede önemli olarak adlandırılabilecek becerilerin kazandırılmasında oldukça önemli bir basamaktır.

Problem çözme yönteminin kurucusu John Dewey, bireyin belleğini meşgul eden, bireye karşı çıkan ve inancını belirsizleştiren durumlar problem olarak tanımlanmaktadır. Problem çözme ise bir amaca ulaşmak için karşılaşılan engelleri aşma ve buna çare bulma, çözüm üretme süreci olarak ifade edilmektedir.

Etkili problem çözen bireylerin, bağımsız ve yaratıcı düşünen, sosyal yeterliliklere sahip, kendilerine güvenen bireyler olup belirsizlikler karşısında tolerans gösterebildikleri belirtilmektedir. Bu bağlamda problem çözme birçok bilgi, beceri ve deneyimi içeren kapsamlı bir beceridir. Bu süreç şu aşamalardan oluşmaktadır:

1.Problemin farkında olmak: Problemle karşılaşıldığında yapılacak ilk şey neyin problem olduğunu ortaya koymaktır. Bu yetişkinler için kolay bir aşama olsa da çocukların problemlerini tanımlaması zor olmaktadır.

2.Olası çözüm yollarını düşünmek: Problem için akla ilk gelen çözüm yolu her zaman doğru olmayacaktır. Bu nedenle alternatif çözüm yolları düşünülmesi gerekmektedir. Bu aşama çocuklara zaman verilmesi, düşünmesi ve bu süreçten keyif alması için gereklidir. Anne baba veya öğretmen bu aşamada yönlendirici rolündedir ve asla çözüm yolunun çocuğa hazır verilmemesi gerekmektedir.

3.Gerekli ipuçlarını, bilgiyi toplamak: Çocuk problemin çözümüne erişmek için farklı kaynaklardan kullanabileceği bilgileri toplar.

4.Uygun çözüm yolunu seçmek ve denemek: Çocuk çözüm yolları arasından en uygun olanı seçip dener. Çözüm yolu uygunsa sorun yoktur ancak uygun değilse farklı bir yol denemesi gerekir.

İlkokul döneminde çocuklar bilişsel yeterlilikler bakımından çok hızlı gelişirler. Bu dönemde somut karmaşık problemleri çözebilirler. Çocuklar, net bir zaman kavramı geliştirmeye, sebep-sonuç ilişkisi kurmaya, problem saptamaya, problemlere alternatif çözüm bulmaya ve bunun sonuçları hakkında karar vermeye başlarlar. Çocuklara problem çözmeye imkân verildiğinde, yeteneklerini keşfetmektedirler. Bunun için eğitim faaliyetlerinde, öğrencilerin problem çözme becerisini geliştirecek uygulamalı etkinlikler ve çeşitli öğretim ve yöntemleri işe koşulmalıdır. Öğrencilere bu konuda gerekli bilgi, beceri ve deneyim kazandırılarak gerçek hayatta karşılaşabilecekleri problemleri çözmeye hazırlanmalıdır.

Öneriler

Problem çözme becerisi planlama becerisi ile de bağlantılı olduğundan öğrencilerin etkili sorun çözücüler olmaları için planlama alanında güçlü olmaları gerekmektedir.
Duyguların ve bireysel ihtiyaçların önemsendiği, düşüncelerin paylaşılıp tartışıldığı, öğrenme gayesinin olduğu ve merak duygusunun ön plana çıktığı ortamlarda problem çözme becerisi gelişme göstermektedir.
Çocukların karşılaştıkları problemlere yaklaşım şekilleri çok önemlidir. Bu süreçte anne ve babaların ve öğretmenlerin problemleri direkt çözen rolünde değil çocuklara rehber olan, onları destekleyen ve yönlendiren rolünde olmaları gerekmektedir.
Oyun zamanlarında ebeveynleri tarafından daha serbest bırakılan ve oyunlarını kendisi yönlendiren çocukların sorunları çözmedeki ısrar açısından ebeveynleri tarafından daha kontrolcü olan çocuklara göre bir yıl önde oldukları görülmüştür.
Anne baba ve öğretmenlerin çocukların problemleri karşısında iyi dinleyici olmaları gerekmektedir. Çocuğun problemi ne kadar basit olursa olsun ona ciddiye alındığı hissettirilmelidir.
Yetişkinlerin kendi problemlerinin çözüm yollarını çocuklarla paylaşmaları, neyi neden yaptıklarını anlatmaları, hangi kaynakları kullandıklarını göstermeleri, yanlışların da iyi bir öğrenme deneyimi olduğunu belirtmeleri çocukların gözlemleyerek problem çözme becerilerini geliştirmelerini sağlayacaktır. Bu deneyimleri paylaşırken çocuğun gelişim çağına uygun problemler, onların seviyesine uygun bir dille aktarılmalıdır.
Rutin olaylarda öğrencilere karar verebilmeleri için olanak tanınmalıdır.
Haberin devamını okumak için buraya tıklayınız.