Öğretmenlik Mesleğinin Etik İlkeleri, İtibarı ve Temel Değerleri

Meslek etiği;  branşı her ne olursa olsun, hangi düzeyde öğretim etkinliğinde bulunursa bulunsun, bir öğretmenin bazı etik ilkeler doğrultusunda davranmasını beklemektir. Öğretmenlik birtakım bilgilerin aktarılmasını kapsayan bir meslek olmanın yanında, genç nesillere değerler kazandırılması hedefini de içeren bir meslektir. Eğitim sürecinde kazandırılacak değerleri yönlendiren temel kılavuz meslek etiği ilkeleri olmalıdır.

Sunumumuzda  genel ve temel bir çerçevede öğretmenlik mesleğinin etik ilkeleri üzerinde durulmuştur.

1.      Profesyonellik: Öğretmenlik meslek etiğinden söz edebilmek için öncelikle, öğretmenin işinde profesyonel olması gerekir.  Öğretmenlik mesleğinin birinci etik ilkesinin "yeterlik sahibi bir öğretmen olmak" anlamına gelebilecek profesyonellik ilkesi ile başlamasında yarar bulunmaktadır.

Yeterlik sahibi bir öğretmenin özelliklerinden bir kaçı da aşağıdaki gibidir:

 Mesleği daha iyi yapabilmek için sürekli olarak özeleştiri ve değerlendirme yapmak

 Hizmette kaliteyi sağlamak

 Görevini yerine getirirken kişisel yeteneklerini sonuna kadar kullanmak

 Görevi ile ilgili takdir yetkisini makul ölçüler içinde kullanabilmek

 Mesleğinin yöntem ve tekniklerini sürekli olarak geliştirmek

Öğrencilere, fiziksel ve psikolojik anlamda öğrenebilecekleri bir sınıf ortamını sağlamak

2. Hizmette sorumluluk:  Sorumluluk, belirli bir görevin istenilen nitelik ve nicelikte yerine getirilmesidir. Bu anlamda öğretmen bir kamu hizmeti olarak eğitimde üzerine düşen sorumluluğun bilinci içinde olmalıdır. Eğitim-öğretim hizmeti diğer mesleklerden farklı olarak bireylerin yaşamlarını ve toplumun geleceğini doğrudan etkileyen bir meslek alanıdır.

3.Adalet : Öğretmen, her türlü eyleminde adil olmak ve öğrenciler arasındaki ilişkilerde de adaleti sağlamak sorumluluğuna sahiptir.

4. Eşitlik: Eşitlik, yararların, sıkıntıların, hizmetlerin dağıtılmasında uygulanacak sınırların belirlenmesini içerir.  Öğretmen sınıfındaki bütün öğrencilere eşit davranmalıdır.

5. Sağlıklı ve güvenli bir ortamın sağlanması:  Bir öğrencinin en temel haklarından biri, sağlıklı ve güvenli bir okul – sınıf ortamında bulunmaktır. Bu nedenle öğretmenlerin temel etik sorumluluklarından biri de sınıf ortamında düzen ve disiplini sağlayarak, öğrenci sağlığını ve güvenliğini tehdit edecek her türlü unsurun ortadan kaldırılmasını sağlamaktır.

6. Yolsuzluk yapmamak:  Yolsuzluk, bir çıkar karşılığında kamu yetkilerinin yasa dışı kullanımı olarak tanımlanabilir. Burada sağlanması amaçlanan kazançlar maddi kazançlar olabileceği gibi parasal olmayan özel amaçlara yönelik de olabilir. Öğretmenler maddi manevi hiçbir yolsuzluğa mahal vermemelidir.

7. Dürüstlük, doğruluk ve güven:  Etik davranış, başkaları ile ilişkilerde dürüst olmayı ve içtenliği gerektirir.  Güven ilişkilerin temel unsurudur.

8. Tarafsızlık: İnsanın bireyleri ya da nesneleri oldukları gibi görebilmesi ve bu görüntüyü bireyin kendi istek ve korkuları ile oluşturduğu görüntüden ayırabilmesidir. Nesnel olabilmek kişinin aklını kullanmasını gerektirir. Bireylerin nesnel olabilmeleri, karşılarındaki birey ya da nesne hakkında kendi ilgi, gereksinim ve korkularını işe karıştırmadan, bu görüntüleri çarpıtmadan, aradaki farklılığın görülmesini gerektirir.

9. Mesleki bağlılık ve sürekli gelişme: Öğretmenler, bir lider olarak hem kendi mesleki bağlılık ve gelişmesini hem de öğrencilerin mesleki bağlılık ve gelişmesini sağlamaya çalışmalıdır. Mesleğe bağlılık, meslekte gelişme ve ilerlemeye istekli olmayı, bu amaçla alana ilişkin yayınları izlemeyi ve eğitim programlarına katılmayı gerektirir. Ayrıca örgüt olanaklarının çevre yararına kullanılmasını sağlamak ve eğitim sorunlarına gönüllü olarak yeterli zaman ayırmak da bağlılığın gerekleri arasında sayılabilir.

10. Saygı:  İnsan, her şeyden önce insan olduğu için değerlidir. İnsanın değeri ve onuru, insan ilişkilerinde köşe taşı niteliği taşır. Saygı, birçok kişinin bildiği ve beklediği gibi korkmak, çekinmek değildir. Saygılı olmak, bir insanı olduğu gibi görebilme yetisini ve onu özgün bireyselliği içinde fark edebilmeyi anlatır. Saygı bir insanı, bir kişi olarak olduğu gibi görmek, onun kişiliğini ve biricikliğini fark etmek demektir.

11. Kaynakların etkili kullanımı:  Kurumsal ve kamusal kaynakların etkili kullanımı öğretmenlerden beklenen bir başka önemli etik davranıştır. En kısıtlı ve değerli kaynak zamandır. Bu açıdan "öğretim zamanının" etkili kullanımı öğrencilerin yararını en üst düzeye çıkaracaktır.

Haberin devamını okumak için buraya tıklayınız.