"Özümüz Yunus, Sözümüz Türkçe"

"ÖZÜMÜZ YUNUS, SÖZÜMÜZ TÜRKÇE"

2021 yılının Yunus Emre ve Türkçe Yılı olarak kutlanmasına ilişkin yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi doğrultusunda, Karaman İl Milli Eğitim Müdürlüğünün hazırladığı  "Özümüz Yunus, Sözümüz Türkçe" projesi kapsamında, okulumuzda düzenlenen "Bizim Yunus" etkinliği gönül kapılarını araladı. Programda Yunus Emre'nin hayatına, tasavvuf anlayışına, şiirlerine yer verilmiştir.

YUNUS EMRE (1240-1321)

İslam tarihinin en büyük bilgelerinden olan Yunus Emre'nin yaşadığı ve yaşattığı inanç sistemi, tasavvuf ve Vahdet-i Vücut'tur. Bu inanç sisteminde tek varlık Allah'tır. Allah, bütün bilinen ve bilinmeyen alemleri kapsamıştır; tektir, önsüzdür, sonsuzdur, yaratıcıdır. Eşi, benzeri ve zıddı yoktur. Bilinen ve bilinmeyen tüm evren ve alemler onun zatından sıfatlarına tecellisidir. Her bir hareket, iş, oluş O'nun güzel isimlerinden birinin belirişidir.

Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni

Yunus Emre'nin dedesi İsmail Hacı, cemaati ile beraber Horasan'dan gelmiş, Karamanoğlu II. İbrahim Bey'den Yerce isimli yeri satın alarak buraya yerleşmiştir. Oluşturulan bu yerleşim yeri Hacı İsmail köyü adını almıştır. 1240'ta doğduğu değerlendirilen Yunus Emre, Karaman Yeşildere kasabasına 8 km uzaklıktaki bu köyde kurulan İsmail Hacı Tekkesi'nde eğitim almıştır. Selçuklu hanedanının çöküş sürecinde yaşadığı için ekonomik ve siyasi sıkıntılar, savaş ve isyanlar içinde yaşamıştır. Türlü dini görüşün cirit attığı Anadolu'da halka sevgi, hoşgörü, erdem ve ilahi aşk yolunu göstererek adeta çölde bir vaha yaratmıştır. Bu yüzden şiirleri yayılmış, sevilmiş; yüzyıllar boyunca da dilden dile aktarılmıştır.

Ben gelmedim dava için, 
Benim işim sevi için

Dostun evi gönüllerdir, 
Gönüller yapmağa geldim

16. yüzyılda yaşamış şair ve yazar Aşık Çelebi, Yunus'u şu sözlerle tanıtır: "Yunus; irfan mektebinde okuyan bir arif, sözü hâle dönüştüren bir Allah dostu ve sır sahiplerinin sırlarını açıklayan bir dilin sahibidir."  Yunus' tan önce sözlü bir edebiyat varsa da Anadolu'da gelişen Batı Türkçesiyle ilk ve en güzel şiirleri Yunus ortaya koymuştur. Türkçede bir tasavvuf dili oluşturarak Divan ve Risaletü'n- Nushiyye adlı eserlerini oluşturmuştur. Günümüze ulaşan 7 nüshadan Karaman nüshası en eski ve aslına en yakın nüshadır. Diğer nüshalar Yunus'tan çok sonraları kaleme alındığı için dil ve içerik bakımından değişime uğramıştır. Çünkü diğer nüshalarda,Yunus'un yolundan giden zatların şiirleri de Yunus Divanı'na karışmıştır.

Kuru idik yaş olduk

Ayak idik baş olduk

Kanatlandık kuş olduk

Uçtuk elhamdülillah

Yunus Emre, şeyhinin Tapduk Emre olduğunu kimi şiirlerinde ifade etmiştir. "Tapduk'un tapusında, kul olduk kapusında" gibi pek çok mısrasından bu anlaşılmaktadır; bir şiirinde de kendisini "Tapduklu Yunus" olarak tanımlamıştır.

Yunus Emre, bir derviş olarak Anadolu'ya, İran'a ve Azerbaycan'a yolculuklar yapmıştır. Kayseri, Sivas, Maraş, Nahçıvan, Tebriz, Şiraz, Şam gibi kültür merkezlerine gitmiş, buralarda tasavvufi fikirlerini yaymaya çalışmıştır.

Yunus Emre, o devirdeki ismi Larende olan Karaman'da tekke kurmuştur ve bu tekkede dervişler yetiştirilmiştir. Şimdiki Yunus Emre Camisi'nin bu tekkenin bir parçası olduğu bilinmektedir. Ömrünü Allah'a ulaşmak için adayan Yunus'un 1321'de vefat ettiği bilinmektedir.

Yunus öldü deyu, sela verirler
Ölen beden imiş, aşıklar ölmez

1915'e kadar Karaman'daki tekkenin faaliyete devam ettiği, üç öğün pişen yemeklerden Ermeni ve Rumların da sebeplenerek Müslümanların duasına amin dedikleri bilinmektedir. Maalesef 1959'da yapılan yıkım nedeniyle tekkeden geriye Yunus Emre Camii, Türbesi ve caminin etrafındaki mezarlar kalmıştır. Evliya Çelebi'nin Seyahatname eserindeki Karaman bölümünde "Kirişçi Baba Camii (Yunus Emre Camii) avlusunda Yunus Emre Hazretleri'nin mezarı bulunmaktadır." ifadesi bu durumu destekler niteliktedir.

Biz dünyadan gider olduk

Kalanlara selam olsun
Bizim için hayır dua

Kılanlara selam olsun

Haberin devamını okumak için buraya tıklayınız.